Na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie, działalność sportowa jest prowadzona w szczególności w formie klubu sportowego. W ustawie brak jest definicji legalnej pojęcia „klub sportowy”, czy informacji w jakiej formie ma on być prowadzony. Jednakże na podstawie art. 3 ust. 2 przywołanej ustawy wymagane jest by klub sportowy działał jako osoba prawna. Zatem założyciele mogą każdorazowo zdecydować w jakiej formie prawnej założyć klub sportowy biorąc pod uwagę w szczególności swoje potrzeby oraz możliwości finansowe.
Kluby sportowe zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawa mogą być prowadzone w formie:
Podstawowym celem działalności klubu sportowego zgodnie z postanowieniami ustawy o sporcie jest realizacja zadań w zakresie sportu. W ustawie tej sport zdefiniowano jako wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne (np. sport amatorski, czy rekreacyjny) lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach. Ponadto za sport uważa się również współzawodnictwo oparte na aktywności intelektualnej, którego celem jest osiągnięcie wyniku sportowego (przykładem takiej dyscypliny jest gra w szachy, czy warcaby).
Do najczęściej spotykanej formy prowadzenia klubu sportowego zaliczyć można w szczególności stowarzyszenia podlegające wpisowi do ewidencji starosty. Sposób ich powoływania oraz ich dalsze funkcjonowanie reguluje ustawa o sporcie oraz ustawa Prawo o stowarzyszeniach, a dodatkowo w zakresie prowadzenia działalności stosuje się ustawę o działalności pożytku publicznego. Natomiast kwestia rejestracji przebiega na podstawie Rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki z dnia 18 października 2011 r. w sprawie ewidencji klubów sportowych.
Do założenia klubu sportowego w formie stowarzyszenia potrzebnych jest co najmniej siedem osób. Istnieje wymóg by były to wyłącznie osoby fizyczne o pełnej zdolności do czynności prawnych. Dodatkowo Prawo stowarzyszeń w stosunku do założycieli oraz członków stanowi, że uprawnienie to przysługuje obywatelom polskim. W przypadku obcokrajowców obowiązują natomiast odmienne zasady. Istotne jest, iż w uczniowskim klubie sportowym członkami mogą być uczniowie, nauczyciele oraz rodzice. Warto w tym miejscu ponadto podkreślić, iż osoby prawne mogą posiadać wyłącznie status członka wspierającego, bez prawa głosu na posiedzeniach organów stowarzyszenia.
Pierwszym etapem zakładania klubu sportowego w formie stowarzyszenia podlegającego wpisowi do ewidencji starosty jest opracowanie statutu stowarzyszenia, który następnie podlega głosowaniu na pierwszym spotkaniu założycielskim. W art. 10 Prawa stowarzyszeń zostały wymienione elementy niezbędne, które powinny zostać zamieszczone w statucie. Przepis ten wymienia w szczególności, by statut zawierał: nazwę stowarzyszenia, odróżniającą je od innych stowarzyszeń, organizacji i instytucji, teren działania i siedzibę stowarzyszenia, cele i sposoby ich realizacji, władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz ich kompetencje, czy sposób rozwiązania się stowarzyszenia. Katalog ten ma charakter otwarty, przez co należy rozumieć, iż w statucie mogą się znaleźć ponadto inne postanowienia.
Stowarzyszenia wpisane do ewidencji starosty mogą prowadzić działalność wyłącznie z zakresu sportu. Rozpoczęcie innej pozasportowej działalności np. działalności ekologicznej prowadzi do obowiązkowego zarejestrowania stowarzyszenia w KRS. Podmioty zarejestrowane w tym systemie mogą bowiem prowadzić każdą działalność, która jest zgodna z prawem.
Kolejnym krokiem do utworzenia klubu sportowego jest zwołanie i przeprowadzenie zebrania założycielskiego. Podczas jego przebiegu dochodzi w szczególności do głosowania nad statutem oraz następuje wybór obowiązkowych organów stowarzyszenia, do których należą 1) Walne zebranie członków, 2) Komisja rewizyjna (wewnętrzny organ kontrolny) oraz 3) Zarząd.
Ostatnim etapem jest wpis do ewidencji prowadzonej przez starostę. W takim przypadku komitet założycielski klubu sportowego składa do organu ewidencyjnego wniosek o wpis do ewidencji wraz ze statutem, listą założycieli, zawierającą imiona i nazwiska, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania oraz własnoręczne podpisy założycieli, a także informacją o adresie tymczasowej siedziby klubu sportowego. Wniosek o dokonanie wpisu należy złożyć w terminie 14 dni od daty, w którym miało miejsce zebranie założycielskie.
Z chwilą wpisu do ewidencji klubów sportowych przez starostę stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną. Starosta zobowiązany jest wydać decyzję w sprawie rejestracji w ciągu miesiąca od daty złożenia wniosku, a w sprawach szczególnie skomplikowanych termin ten może zostać wydłużony do dwóch miesięcy. Rejestracja uczniowskiego klubu sportowego jest bezpłatna, natomiast rejestracja stowarzyszenia podlega opłacie w wysokości 10 zł. Warto także pamiętać, by po uzyskaniu wpisu do ewidencji starosty wystąpić o nadanie numeru NIP i REGON w celu prawidłowego funkcjonowania stowarzyszenia w przyszłości, a dodatkowo założyć rachunek bankowy. Na stowarzyszenia wpisane do ewidencji starosty został ponadto nałożony obowiązek prowadzenia dokumentacji księgowej w postaci ksiąg rachunkowych.
Organem nadzorczym stowarzyszenia jest starosta powiatu na terenie, którego mieści się siedziba klubu sportowego. Dodatkowo na stowarzyszeniach tego rodzaju spoczywa coroczny obowiązek sprawozdawczy wobec urzędu skarbowego poprzez przedkładanie sprawozdania finansowego.
Opisana forma prawna prowadzenia klubu sportowego jest tylko jedną z kilku możliwości wyboru. Należy bowiem w każdej sprawie indywidualnie ocenić potrzeby założycieli, kwestie finansowe oraz chęć prowadzenia działalności gospodarczej. Dopiero po analizie zysków i strat na podstawie podanych kryteriów właściwym jest wybranie odpowiedniej formy prawnej dla prowadzenia klubu sportowego.
Potrzebujesz pomocy przy założeniu klubu sportowego?
A może masz inny problem związany z prawem sportowym?
Nasz doświadczony zespół z pewnością udzieli Ci wsparcia!
Zadzwoń pod numer: 605-351-064 lub napisz: adwokat@machecki.pl
Autor artykułu: Michał Kaleta